Recensie: Stadscentrum concept 2002

Gelegenheid

Veel van de maatregelen die in het stadscentrumconcept van 2002 werden voorgesteld, zijn in de afgelopen 10 jaar uitgevoerd of worden momenteel uitgevoerd. Dit heeft geleid tot zichtbare veranderingen in het stadscentrum. Het stadsdeel stelde voor om de balans op te maken van het concept stadscentrum 2002 en te evalueren wat er is bereikt met betrekking tot de verdere ontwikkeling van het stadscentrum. Dit werd gedaan in de vorm van een gestructureerde evaluatie, die minder een wetenschappelijke evaluatie was dan een positioneringsoefening.

Beoordeling en resultaten

Terugkijkend zijn de jaren sinds 2002 voorspoedige jaren geweest. Ruim tweederde van de maatregelen uit het concept binnenstad 2002 is uitgevoerd of gestart. Samen met het programma EuRegionale 2008 (Route Charlemagne, inclusief het Centre Charlemagne en het Krantenmuseum) en het Economische Stimuleringsprogramma 1 (renovatie kathedraal, informatiecentrum kathedraal, open ruimte werelderfgoed, paleisonderzoek en stadhuis) en het Economische Stimuleringsprogramma 2 (uitbreiding gymnasium St. Leonhard met het ontwerp van het Prinzenhof - stedenbouwkundige financiering) werd ongeveer 54 miljoen euro uitgegeven aan openbare bouwmaatregelen. Met een financieringspercentage van 66,6% tot 80% voor het grootste deel, betekent dit dat er ongeveer € 40 miljoen werd opgehaald. Gelukkig werd er tegelijkertijd nog veel meer privaat gefinancierd: de uitbreiding van Kaufhof/Saturn, het Alte Posthof, de Aken-Münchner gebouwen met het publiek gefinancierde pad inclusief de trap, maar ook de gebouwen van het bouw- en vastgoedmanagementbedrijf voor de RWTH (met name Super C, seminargebouw, verbouwing van het energiecentrum, technisch centrum) vallen in dit decennium.

Met het doel om "straten vol leven en pleinen vol tijd" te creëren, kunnen de herinrichting van de Ursulinerstrasse, Holzgraben en Dahmengraben, het herontwerp van Elisengarten en binnenkort Katschhof als bijzonder succesvol worden omschreven - zelfs als niet iedereen van het ontwerp houdt. We mogen echter niet verhelen dat belangrijke gebieden in het stadscentrum 10 jaar na het besluit over het stadscentrumconcept in 2002 nog steeds bouwterreinen zijn (of zelfs dat niet).

Een overzicht van de inhoud en structuren van het concept stadscentrum 2002

Het masterplan "City Centre Concept 2002" bundelt maatregelen binnen het gebied van de laanring, met als hoofddoel de profilering en versterking van de kerngebieden van het stadscentrum en het creëren van een krachtig netwerk. Het werd namens de stad Aken opgesteld door het planningsbureau Faltin, Scheuvens, Wachten in Dortmund in samenwerking met SC STANDORT consult, Bad Segeberg.

Missieverklaring en belangrijkste actiegebieden

De kerngebieden van de stad, die bijzonder belangrijk zijn voor de functionaliteit en aantrekkingskracht van de stad, hebben een duidelijk profiel nodig, een aantrekkelijk uiterlijk dat het karakter van Aken weerspiegelt en goede verbindingen tussen deze gebieden. De goede reputatie van de stad is een verplichting tot actie van alle belanghebbenden in deze kerngebieden.

Koppel de bedrijfssituatie aantrekkelijk!

Voor het winkelgebied is het idee om een verbindende schakel te creëren die de twee moderne voetgangerszones verbindt via de markt en het oude stadscentrum, waardoor de voorheen gescheiden, lineaire ruimtes een voetgangersnetwerk vormen. De knooppunten van het netwerk vertegenwoordigen de verschillende pleinen. Deze kunnen worden onderverdeeld in drukke en rustige gebieden. Katschhof, Hof of Elisengarten zijn bijvoorbeeld plaatsen van rust, terwijl Marktplatz, Friedrich-Wilhelm-Platz of Willy-Brandt-Platz plaatsen van activiteit zijn. De begin- en eindpunten (Hotmannspief en Kaiserplatz) spelen een belangrijke rol en daarom moeten deze pleinen met bijzondere zorg worden behandeld en worden opgewaardeerd in hun functie als toegangspoorten tot het stadscentrum. De aantrekkelijke herinrichting van de Großkölnstrasse en Adalbertstrasse en de netwerksluiting door de opwaardering van de Ursulinerstrasse en Buchkremerstrasse en het Büchelgebied spelen hier een speciale rol. Daarom werd de prijsvraag voor de Adalbertstrasse en de Großkölnstrasse parallel en in samenhang met het concept voor het stadscentrum gehouden. De resultaten ervan vormen ook de basis voor verdere herinrichting van het verbindingsgebied.

Verbeter de voorgerechten

De stedenbouwkundige opzet van het gebied rond het nieuwe busstation is ook van doorslaggevend belang voor de bereikbaarheid van het winkelgebied en voor verbeterde oriëntatiekwaliteiten.
De probleemgebieden van de stedenbouwkundige opzet en het stadsbeeld bevinden zich voornamelijk in de directe omgeving van het busstation, op de kruispunten van de Sandkaulstraße, Alexanderstraße, Komphausbadstraße en Kurhausstraße en op de kruispunten van de Peterstraße, Blondelstraße en Stiftstraße. Waar de verhoudingen en afmetingen van de openbare ruimte in dit gebied zijn veranderd en er door tijd en functie een grofkorrelige gebouwenstructuur is ontstaan, zijn er aanzienlijke tekortkomingen in het stadsbeeld en de stedelijke inrichting, die ook leiden tot structurele problemen aan het begin van de Großkölnstraße. Stedenbouwkundige en ontwerpmaatregelen moeten hier tot structurele verbeteringen leiden.

Verbeter de universitaire omgeving!

De universiteitscampus biedt de mogelijkheid om een sterkere integratie van de universiteit in de stad te bereiken door gebieden te activeren voor gebruik dat de directe omgeving van de universiteit opzoekt of door de aantrekkelijkheid van de open ruimten te vergroten. Het ruimtepotentieel biedt ook de mogelijkheid om bekendheid te geven aan de eigen prestaties van de universiteit. De omvang van het ruimtepotentieel dat kan worden geactiveerd moet worden onderzocht en vereist zeker een ontwikkelingsconcept voor de universiteit, dat ook moet worden gekoppeld aan een betere oriëntatie op het universiteitsterrein zelf en op de noordelijke toegangsweg tot de stad.

De aandachtsgebieden

Het kaderplan voor het stationsgebied schetst de maatregelen die nodig zijn om het gebied op te waarderen en de verbinding met het stadscentrum te verbeteren. Gezien de vele verspreide maatregelen in verschillende gebieden, zijn er drie kerngebieden naar voren gekomen als onderdeel van de ontwikkeling van het stadscentrum. Structurele en ontwerpgebreken overlappen elkaar in deze gebieden en het bestaande stedelijke ontwikkelingspotentieel wordt niet voldoende benut.

Netwerken van de kerngebieden

In de toekomst moet de ontwikkeling van stadscentra zich ruimtelijk en functioneel richten op het versterken van de kerngebieden en in deze context bijdragen aan het wegwerken van tekorten en het wegwerken van hiaten. Het belangrijkste doel hierbij is om de tot nu toe fragmentarische structuur van de winkelcentra verder te ontwikkelen tot een spannende netwerkstructuur. Door het vakkundig samenspel en de koppeling van drukbezochte voetgangersgebieden en aantrekkelijke "stille ruimten" moet een duurzame bijdrage worden geleverd aan een specifiek en aantrekkelijk stadscentrum en daarmee aan de versterking van de detailhandelsfunctie ervan. Dit vereist een complementaire relatie tussen plaatsen van activiteit en rust, drukte en ontspanning.

Prioriteiten voor actie

• Het verbinden van het belangrijkste winkelgebied via Büchel (met de locatie van de huidige parkeergarage), Buchkremerstrasse, Ursulinerstrasse en Elisengarten;
• Verbetering van de ingangssituatie in het belangrijkste winkelgebied rond het busstation van de Sandkaulstraße via de Kurhausstraße en Komphausbadstraße naar de Peterstraße en Blondelstraße;
• Opwaardering van de universiteitscampus binnen de laanring.

Oude stadswijk

Slechts één deel van het stadscentrum is bepalend voor het imago van de stad en haar uitstraling in de regio: de oude stad. Daar zijn belangrijke centrumfuncties gegroepeerd rond een paar straten en pleinen. De kwaliteiten van de oude stad moeten op een offensieve en zelfbewuste manier verder geprofileerd worden, bijvoorbeeld door een uniforme en reclamevrije inrichting van de buitenhoreca, door het ontwikkelen van ontwerpspecificaties en kwaliteitsnormen voor buitenreclame, door het kleinschalige karakter en de exclusiviteit van de gebruiksstructuren te behouden en verder te ontwikkelen of door het gastronomische en culturele aanbod te profileren.

Winkelgebied

De sterk verwaarloosde winkelwijken van Aken, die aan modernisering toe zijn, moeten consequent worden vernieuwd. Het is vooral belangrijk om de aandacht te richten op het netwerk van openbare ruimten. Design, infrastructurele en economische projecten en strategieën moeten worden gebundeld in en langs de straten en pleinen. Dit vereist een intensieve combinatie van particuliere en publieke inzet.

Universiteitswijk

Het gebied rond de RWTH is een aparte, geïsoleerde wijk in het stadscentrum. Ondanks het belang van dit gebied voor de inwoners van Aken en vooral voor de buitenwereld, is het niet geïntegreerd in het stadscentrum. De hele universiteitscampus moet worden verbonden met het stadscentrum, het moet worden ontsloten. Hier ligt een kans om een betere integratie van de universiteit in het stadscentrum te bereiken door gebieden te activeren voor gebruik dat de directe nabijheid van de universiteit zoekt of door de aantrekkelijkheid van de open ruimten te vergroten.

Stationswijk

Het doel is hier om een van de belangrijkste ingangen tot de stad zo in te richten dat bezoekers (die niet bekend zijn met het gebied) zich zo snel mogelijk kunnen oriënteren en te voet direct de toepassingen kunnen vinden die ze zoeken, of ze nu winkelen in de gebieden in en rond de Adalbertstraße of in het oude stadsgebied of als toeristen, die waar mogelijk langs aantrekkelijke routes naar de historische kern van de oude stad moeten worden geleid.

Boulevard Theaterstraat

In de loop van haar structurele ontwikkeling, vooral in de 20e eeuw, is de Theaterstraße steeds meer een geliefd adres geworden voor banken, handelsagentschappen, algemene agentschappen van verzekeringsmaatschappijen en handelsverenigingen. Hier heeft zich een zeer typisch karakter van dienstverlening gevestigd, dat moet worden bevorderd. Dit kan van publieke zijde worden bereikt door ondersteuning van specifiek vastgoedbeheer (ontwikkeling van strategieën voor bedrijfsverplaatsing) door de afdeling bedrijfsontwikkeling van de stad, maar ook door aanvullende maatregelen in de openbare ruimte om de Theaterstrasse aantrekkelijker te maken om de verplaatsing van nog meer bedrijven in de dienstensector te bevorderen.

Woonwijk

Het spreekwoordelijke stel met twee kinderen is niet langer kenmerkend voor de vraag op de binnenstedelijke woningmarkt. Aan de andere kant zijn alleenstaanden en stellen, maar vooral jongeren, steeds meer op zoek naar woonruimte voor wie een levendige buurt en het gebrek aan groen geen ernstig nadeel lijken te zijn. Voor deze groepen mensen moeten passende woningen worden aangeboden. Maatregelen en projecten om de woonomgeving op te waarderen moeten daarom hand in hand gaan met maatregelen om de bestaande woningvoorraad veilig te stellen en te ontwikkelen, monostructuren te voorkomen en ook de aansluiting van woonwijken op bestaande open ruimtes en parken te verbeteren.

Het concept stadscentrum afgedrukt

De onverkorte versie van het masterplan "Aachen City Centre Concept 2002" kan voor een nominaal bedrag van 5,00 euro + 1,00 euro verzendkosten worden gekocht bij de afdeling Stadsontwikkeling en Transportfaciliteiten van de stad Aken.

Toekomstige gebieden en actieterreinen

Er zijn nog steeds stedelijke ruimten zoals rond de parkeerplaats Büchel, het busstation, de Kaiserplatz, het gebied rond het hoofdstation aan de noordkant en de zuidkant die prioritaire actiegebieden zijn voor de voortzetting van het concept van het stadscentrum. Het doel is om hier ontwikkelingen te initiëren en te ondersteunen en om de dringend noodzakelijke opwaardering van de openbare ruimte te bevorderen.

Op basis van de evaluatie zijn de volgende actiegebieden als belangrijk voor de actualisering aangemerkt: Huisvesting, mobiliteit en milieu, citymarketing: handel, vrije tijd en toerisme, onderwijs, opleiding en cultuur, cultuur opbouwen, procesmatig handelen in de stedelijke samenleving - interactie en dialoog met burgers.

Om de stellingen van de evaluatie verder te kwalificeren, werden externe deskundigen erbij betrokken en werd hun "blik van buitenaf" gebruikt om onze eigen beoordelingen aan te scherpen en aan te vullen. De benadering van verschillende kanten maakte het mogelijk om de behoefte aan actie voor duurzame stedelijke ontwikkeling vast te stellen en de procedurele stappen voor het actualiseren van het concept van het stadscentrum te benoemen.

Taken - speerpunten van het concept stadscentrum 2022

Tijdens de vergadering van 30 augustus 2012 besloot de planningscommissie om het concept voor het stadscentrum te laten actualiseren door Heinz Jahnen Pflüger uit Aken op basis van het evaluatierapport en de daarin beschreven toekomstige gebieden en actiegebieden.

Eén focus zal liggen op de hierboven beschreven actiegebieden.

Een tweede richt zich op de ruimtelijke focus "Het busstation en zijn omgeving". Binnenkort wordt er een workshop gehouden om een prijsvraag voor te bereiden.

Een derde is de dialoog en interactie met burgers bij de uitvoering van het actiegebied "Procesmatig handelen in de stedelijke samenleving".

Politieke voorstellen

• Ontwerpresolutie 2012
  
• Besluit 2012