Elisabeth Hall
Het is de geheime ster onder de zwemmers van Aken: De Elisabethhalle in de Elisabethstraße - op een steenworp afstand van de kathedraal en de Elisenbrunnenfontein. De sierlijke originele kroonluchters, donkerhouten lambrisering en met mozaïek versierde zuilen vallen meteen op bij de ingang: Je zwemt hier in de geschiedenis.
De Grieks-Romeinse god van de geneeskunde, Asclepius of Asclepius met staf en adder, verwelkomt gasten al sinds 1910 bij de ingang. Toen al werd gezegd dat zwemmen gezond was! Het pad naar het grote zwembad loopt door een gang met glanzende paarse tegels uit het jaar van de opening - pure, echte Art Nouveau.
Het publiek varieert van studenten en werkende mensen tot gepensioneerden, die allemaal in de eerste plaats willen zwemmen - er zijn maar weinig kinderen die willen spetteren. Er komen echter wel veel kinderen onder schooltijd, want het 123 jaar oude zwembad is nog steeds dé plek voor zwemlessen voor de scholen in het centrum van de stad. Overigens herinneren veel mensen het zich tientallen jaren later nog steeds: "Daar heb ik leren zwemmen" is een veelgehoorde zin als je het over de Elisabethhalle hebt.
De hal is ook populair bij het personeel: "Dit is altijd mijn lievelingshal geweest, vanwege de sfeer en het leuke publiek," vertelt ploegleider Daniela Pöhland enthousiast over haar werkplek: "Het is een heel bijzondere hal." Ze laat haar blik dwalen over het oude betegelde zwembad in de schaduw van een grote Neptunusfontein en de marmeren kleedkamers met oude houten planken en spiegels, de smeedijzeren roosters op de trappen en de omringende galerij, alsof ze zichzelf gerust moet stellen over de vele mooie details.
© Stad Aken / Sarah Koll
Ook "stamgasten": talloze toeristen die over dit Art Nouveau juweeltje hebben gehoord en "gewoon een kijkje willen nemen in de hal en een paar foto's willen maken". Natuurlijk doen ze dat - altijd met respect voor de zwemmers! De "vrouwenhal" is ook een van de motieven die de moeite waard zijn, maar nu springen hier alleen nog schoolklassen of cursussen in het zwembad. Want tot de jaren 1950 was de regel: apart zwemmen!
Wat zelfs de niet-zwemfotoliefhebbers alleen te zien krijgen tijdens de zeldzame rondleidingen door de hal: De onderwereld. Na een korte trap kom je bij het bad- en douchegedeelte, dat nog tot de tweede helft van de 20e eeuw open was en waar veel mensen hun wekelijkse, grondige bad namen, omdat er thuis vaak maar één toilet halverwege de trap was.
Verder naar beneden gaat een wereld open die niets te maken lijkt te hebben met de pracht en praal van de bovengrondse baden: handdoekdroogkasten buiten werking, oude kolengoten waardoor de kolen voor het verwarmen van de baden vroeger rechtstreeks van de Hartmannstraße naar de kelder werden getransporteerd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de ruimtes ook gebruikt als schuilkelder. Vandaag de dag zul je echter tevergeefs zoeken naar het hondenbad. Zelfs zaalexpert en zwembadmanager Ingo Diesburg kan alleen maar raden waar het zich in de kelder bevond. Maar in de eerste decennia was het gebruikelijk dat Fiffi en Waldi in de kelder werden verzorgd terwijl hun baasjes en bazinnetjes boven in bad gingen. Welzijn voor honden en mensen!
Zwembad
Grote zaal
27,5 x 12,5 meter
Temperatuur ongeveer 28° CAttracties
1 m springplank
3 vragen aan Ingo Diesburg, manager van de Elisabethhalle
© Stad Aken / Sarah Koll
Wat maakt de Elisabethhal speciaal?
"Wat de Elisabethhal bijzonder maakt is de architectuur en de Art Nouveau stijl, die in alle ruimtes van de hal terug te vinden is. De meeste zwembaden in de Art Nouveau stijl zijn op de een of andere manier gemoderniseerd. Hierdoor zijn wij een van de weinige zwembaden die nog dezelfde stijl hebben als toen. De locatie is ook ideaal voor de inwoners van Aken. Ze kunnen de Elisabethhalle in het centrum van de stad te voet of gewoon met de bus bereiken. We hebben ook vaak bezoekers die hier als kind of tiener hebben leren zwemmen en die dan de weg terugvinden naar de Elisabethhalle. Dat is ook altijd leuk."
Wat is er veranderd sinds de opening van de Elisabethhalle in 1911? Wat is behouden gebleven?
Ingo Diesburg is sinds 2009 de manager van de Elisabethhalle. Hij kent de Elisabethhal door en door. "In die tijd waren de zwemhallen gescheiden. Er was de zogenaamde vrouwen- en mannenzwemhal. Er waren ook veel baden en douches in de kelder, waar mensen een bad konden nemen als ze thuis niet de mogelijkheid hadden. Tegenwoordig is de kleine zaal alleen toegankelijk voor scholen, clubs of aquacursussen en de baden worden niet meer gebruikt. Dat is het grootste verschil tussen toen en nu. Afgezien daarvan is alles wat je hier ziet origineel. Natuurlijk proberen ze de hal technisch up to date te houden, maar alles wat hier gebeurt, wordt gedaan met het behoud van historische monumenten in het achterhoofd."
Wie zijn je gasten? Is er binnenkort een speciale aanbieding?
"De vroege zwemmers zijn meestal senioren en professionals, maar gedurende de dag is het publiek eigenlijk gemengd. We zijn 's avonds relatief laat open en dan komen er eigenlijk veel studenten. We verwelkomen ze ook twee keer per jaar aan het begin van het zomersemester en het begin van het wintersemester. Dan zijn er twee speciale dagen waarop studenten worden uitgenodigd om voor slechts één euro te komen zwemmen."